Dialog społeczny

DIALOG SPOŁECZNY

Dialog społeczny (DS) nie ma przyjętej krajowej definicji. DS jest pojęciem obejmującym całokształt wzajemnych relacji pomiędzy związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców. Obejmuje także ich stosunki (dwustronne lub trójstronne) z organami państwowymi, jak rząd i jego agendy, samorząd lokalny i inne instytucje państwowe. Jest procesem stałej interakcji pomiędzy uczestnikami dialogu w celu osiągnięcia porozumienia w sprawach kontroli nad zmiennymi czynnikami społeczno-ekonomicznymi w skali makro i mikro. Dialog społeczny może mieć charakter zinstytucjonalizowany (sformalizowany). W dialogu zinstytucjonalizowanym negocjacje zbiorowe są prowadzone przez specjalnie powołane do tego celu instytucje, rady czy komisje, działające na podstawie aktów prawnych lub przyjętych porozumień. Udział w pracach takich instytucji jest ograniczony do kilku najbardziej reprezentatywnych organizacji związków zawodowych i pracodawców, które mogą realnie wpływać na zachowania swoich członków i skłonić ich do zastosowania się do ustaleń ciała trójstronnego.


Pozainstytucjonalny dialog realizowany może być poprzez zawieranie układów zbiorowych pracy oraz konsultacje i opiniowanie, będące realizacją uprawnień organizacji partnerów społecznych wynikających z ustawodawstwa ich dotyczącego. W formach nieinstytucjonalnych możliwe jest tworzenie dialogu obywatelskiego z udziałem organizacji pozarządowych.


Często praktykowaną formą dialogu niesformalizowanego - zwłaszcza w razie zagrożenia konfliktami społecznymi - są kontakty doraźne nazywane dialogiem incydentalnym (ad hoc). Ma on miejsce poza kontaktami zinstytucjonalizowanymi. Dialog społeczny może być metodą wzajemnych kontaktów między partnerami dialogu na różnych poziomach (szczeblach). Wyróżnia się kilka poziomów dialogu:


Dialog międzynarodowy – dialog społeczny prowadzony przez międzynarodowe organizacje pracodawców i pracowników oraz ich stowarzyszenia o różnorodnym charakterze; przykładem takiego dialogu jest europejski dialog społeczny (więcej: Dialog w UE / Komitologia);


Dialog krajowy – prowadzony w danym państwie na szczeblu centralnym, najczęściej poprzez instytucje dialogu, takie jak rady społeczno-gospodarcze (w Polsce: Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych);


Dialog branżowy – dotyczy zagadnień określonego sektora gospodarki narodowej, prowadzony jest za pośrednictwem instytucji sformalizowanych w różnym stopniu (w UE: komitety sektorowe, w Polsce: trójstronne zespoły branżowe; instytucje dialogu dwustronnego);


Dialog regionalny – prowadzony na obszarze określonego regionu lub innej jednostki, dotyczący problemów danego obszaru (w Polsce: wojewódzkie komisje dialogu społecznego);


Dialog zakładowy – bezpośrednie kontakty pracodawców z reprezentantami zakładowych organizacji związkowych, rad pracowników lub innych przedstawicielstw pracowniczych, bez uczestnictwa przedstawicieli administracji państwowej.


Dialog społeczny może mieć charakter dwustronny, trójstronny lub nawet wielostronny.
Dialog dwustronny, zwany także autonomicznym, jest prowadzony przez partnerów społecznych (związki zawodowe i organizacje pracodawców), bez udziału przedstawicieli strony rządowej.
Dialog trójstronny prowadzony na szczeblu centralnym, rozgrywa się między partnerami społecznymi, reprezentującymi dwie strony oraz trzecią stroną - rządową. Udział władz w relacjach trójstronnych nie musi być jednakowy. Mogą one uczestniczyć w nich bezpośrednio lub tylko pośrednio, wykorzystując wyniki autonomicznych ustaleń i rekomendacje uczestników tego procesu.
Dialog wielostronny ma miejsce wtedy, kiedy oprócz trzech stron: rządowej, związkowej i pracodawczej w dyskusji biorą udział przedstawiciele innego typu organizacji, bądź instytucji, np. samorząd terytorialny, albo samorządu terytorialnego lub reprezentanci organizacji o charakterze korporacyjnym, np. izb (samorządów) zawodowych i gospodarczych, co ma miejsce najczęściej przy dialogu branżowym. Reprezentacja stron rozszerzona o organizacje pozarządowe (NGO-s: stowarzyszenia, fundacje itp.) – w zależności od przyznanego im statusu podczas wspólnych kontaktów - nadać może dialogowi społecznemu cech dialogu obywatelskiego (cywilnego).

Strony dialogu

Zazwyczaj w dialogu społecznym biorą udział trzy strony:
- związkowa, reprezentująca interesy pracowników, zrzeszonych w organizacjach działających na wszystkich poziomach dialogu społecznego;
- pracodawcza, reprezentująca interesy pracodawców, zrzeszonych w organizacjach działających na wszystkich poziomach dialogu społecznego;
- rządowa, reprezentująca interesy państwa, składająca się z przedstawicieli władzy wykonawczej.
Strona związkowa i pracodawcza występujące razem określane są jako strona społeczna, a zatem związki zawodowe i organizacje pracodawców nazywane są partnerami społecznymi.
www.dialog.gov.pl/slownik
Więcej w alfabecie dialogu społecznego

 

Rzemiosło w dialogu
 

Na mocy ustawy z 6 lipca 2001 roku Związek Rzemiosła Polskiego stał się pełnoprawnym partnerem dialogu społecznego. Jako organizacja pracodawców, ZRP reprezentuje na forum Trójstronnej Komisji interesy mikro-, małych i średnich firm – nie tylko członków organizacji, ale również całego sektora MŚP.

To szczególna rola, której wagę uznają wszyscy zaangażowani w dialog społeczny eksperci.

Związek jest reprezentowany we wszystkich zespołach problemowych Trójstronnej Komisji oraz w działających poza nią zespołach branżowych ds. budownictwa oraz ds. ochrony zdrowia, a także w Wojewódzkich Komisjach Dialogu Społecznego (WKDS). ZRP w WKDS-ach jest reprezentowany przez regionalne Izby Rzemieślnicze. Dzięki temu głos sektora MŚP jest uwzględniany we wszystkich obszarach problemowych, zarówno na poziomie ogólnokrajowym, regionalnym jak i lokalnym.

Uczestnictwo w pracach Trójstronnej Komisji to prestiż, nowe możliwości, ale także ogromna odpowiedzialność za przedstawione stanowiska i podejmowane uzgodnienia. Przyjęte porozumienia mogą bowiem w znaczący sposób rzutować na ostateczne decyzje rządu, który powinien szanować wypracowane przez Komisję rozwiązania.

Związek Rzemiosła Polskiego jest kompetentnym i cenionym partnerem społecznym w kraju, a także – dzięki członkostwu w Europejskiej Unii Małych i Średnich Przedsiębiorstw (UEAPME) – aktywnym uczestnikiem europejskiego dialogu społecznego. Przedstawiciele ZRP już od wielu lat reprezentują środowisko rzemieślnicze także podczas corocznych posiedzeń Międzynarodowej Organizacji Pracy, a od dwóch lat prezentują w czasie spotkań stanowisko polskich przedsiębiorców.

 

Sfinansowanie dostosowania strony www do wymogów dostępności WCAG 2.1 AA ze środków NIW

Baner dofinaoswanie strony