Podstawowe prawa i obowiązki mistrza szkolącego to:
zatrudnić i szkolić młodocianego zgodnie z programem praktycznej nauki zawodu (przyuczenia),
zaopatrzyć młodocianego w przewidziany na danym stanowisku sprzęt ochrony osobistej, odzież ochronną i roboczą, narzędzia pracy, materiały i inne potrzebne urządzenia,
stosować się do przepisów o ochronie pracy i zdrowia młodocianego,
kierować młodocianego na badania lekarskie, zgodnie z przepisami i ponosić koszty z tym związane,
zgłosić młodocianego na dokształcanie teoretyczne w ustalonym terminie,
umożliwić młodocianemu regularne uczęszczanie na naukę teoretyczną oraz kontrolować wykonywanie obowiązku dokształcania teoretycznego,
sfinansować młodocianemu koszty pierwszego egzaminu czeladniczego,
rozwiązanie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego za wypowiedzeniem dopuszcza się tylko w razie:
niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych,
ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego,
stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa się przygotowanie zawodowe.