Już od ponad roku trwają prace resortu edukacji nad modernizacją systemu kształcenia. 

Ostatnio docierające informacje wskazują, iż planowane zmiany są bardzo poważnym zagrożeniem dla rzemiosła. Resort planuje utworzenie nowej klasyfikacji zawodów, w której ujęte zostaną kwalifikacje wyodrębnione w poszczególnych zawodach.

Kwalifikacje te mają być odrębnie potwierdzane w ramach zewnętrznych egzaminów zawodowych przeprowadzanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne. Po potwierdzeniu wszystkich kwalifikacji absolwent uzyska dyplom i suplement.

Aby zabezpieczyć swoim uczniom realizację praktycznej nauki zawodu, szkoły będą mocno aktywizować swoje działania, zawierając umowy o współpracy ze znanymi na rynku pracodawcami, których udział w kształceniu zawodowym przewiduje się poprzez:

• zabezpieczenie miejsca na 4-tygodniowe praktyki w końcowym okresie nauczania (nie będą to umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego)
• udział w organizacji ośrodków egzaminacyjnych w zakresie dostarczania bazy
• wspomaganie branżowych centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego w zakresie zabezpieczania materiałów i technologii związanych z doskonaleniem pracowników
• doposażenie szkół w materiały i oprzyrządowanie związane z kształceniem w określonym zawodzie
• umożliwienie odbywania praktyk dla nauczycieli przedmiotów zawodowych.

Wpływ mikroprzedsiębiorców na proces kształcenia zawodowego pod kątem potrzeb rynku pracy będzie znikomy.Bardzo prawdopodobne, iż szkoły przy zawieraniu umów o współpracy z zakładami pracy będą kierowały się możliwościami finansowymi przedsiębiorstw i korzyściami z tego tytułu płynącymi dla szkoły, zamiast dobrem polskiej gospodarki i wszechstronnym wykształceniem przyszłych pracowników. Modułowy system kształcenia zawodowego doprowadzi do kształcenia uczniów w wąskim zakresie na potrzeby dużych zakładów. Małe i średnie zakłady pracy, które w Polsce stanowią 99% wszystkich przedsiębiorstw, potrzebują natomiast pracowników, których wiedza i umiejętności będą bardzo szerokie i dadzą możliwość wykonywania bardzo różnorodnych czynności.

Dalszą konsekwencją  planowanych przez resort zmian będzie obniżenie pozycji rzemiosła w kraju, czego przejawem będzie brak organizacji, które reprezentowałyby rzemieślników w szkole, kuratorium, wojewódzkich i powiatowych radach zatrudnienia, wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych oraz przed innymi organami administracji państwowej oraz samorządowej.

Brak wsłuchania się w potrzeby i oczekiwania tych pracodawców względem przyszłych pracowników doprowadzą do braku odpowiednio przygotowanych ludzi do pracy i mogą wywołać kryzys tych zakładów, a nawet trudności w utrzymaniu się na rynku. Należy tu podkreślić, iż mikroprzedsiębiorstwa są najlepiej funkcjonującymi jednostkami gospodarczymi, gdyż działają bardzo elastycznie, szybko przystosowując się do zmian w gospodarce i pozytywnie kształtując ją. Niestety działanie ich może być poważnie zagrożone przy braku możliwości pozyskania dobrych pracowników.

Obecnie w zakładach rzemieślniczych w całej Polsce kształci się ok. 90 tysięcy pracowników młodocianych w przeszło 100 zawodach, w tym w samym województwie wielkopolskim jest blisko 14 tysięcy uczniów, których przygotowuje do zawodu przeszło 4000 mistrzów szkolących. Jest to ogromne i bardzo znaczące grono nauczycieli, którzy są przewodnikami w pierwszych latach kontaktu z zawodem. Twórcy zmian systemu kształcenia zawodowego zapomnieli niestety o niepodważalnie znaczącej roli mistrza szkolącego, ale również o tym, iż w małych zakładach pracy młodzież uczy się zawodu i jednocześnie zapoznaje się z całą sferą ekonomiczno - marketingową, funkcjonowaniem małych i średnich przedsiębiorstw, przygotowując się do prawdziwych realiów życia gospodarczego. Podczas nauki uczniowie kształtują nie tylko formalne umiejętności, ale również osobowość i społeczne zachowania, a po zdaniu egzaminu czeladniczego mają znacznie większą możliwość otrzymania pracy.

Nauka zawodu w małych zakładach pracy i zdanie egzaminu czeladniczego daje ogromne możliwości uzyskania zatrudnienia zarówno w kraju, jak i za granicą.   Z tego względu niezwykle ważne jest zachowanie rzemieślniczego systemu egzaminowania przy izbach rzemieślniczych. System ten ma prawie stuletnią tradycję i w doskonały sposób sprawdza się dotychczas w Polsce i w wielu krajach Unii Europejskiej. Nie bez powodu świadectwa czeladnicze i dyplomy mistrzowskie są wysoko cenione przez pracodawców w kraju i za granicą, gdyż pracodawcy wiedzą, że osoby posiadające w/w dokumenty są doskonale przygotowane do wykonywania zawodu, szybko dostosowują się do zastanej sytuacji i bardzo dobrze wykonują zleconą pracę.

Ze względu na wyjątkowo trudną, wyżej omówioną sytuację, w której obecnie znajduje się polskie rzemiosło, prosimy o dokładne zapoznanie się z publikacją „Założenia proponowanych zmian - Kształcenie zawodowe i ustawiczne”, którą można pobrać z niżej zamieszczonej strony internetowej:

http://www.konferencje.men.gov.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1071&Itemid=225

Z uwagi na zaistniałą sytuację wszyscy, którym zależy na przyszłości młodych ludzi i małych zakładów w okresie I półrocza bieżącego roku powinni podjąć intensywne działania polegające na prezentowaniu własnych ocen, poglądów i propozycji z użyciem odpowiedniej argumentacji. Istotą ich powinno być wywołanie ogólnopolskiej dyskusji, doinformowanie społeczeństwa o zagrożeniach i doprowadzenie do dokonania korzystnych dla gospodarki i rzemiosła zmian w planowanej modyfikacji systemu kształcenia zawodowego. Aby działania te przyniosły zamierzony skutek należy szukać zwolenników wygłaszanych opinii wśród przedstawicieli samorządu terytorialnego i branżowego, w strukturach społecznych i administracyjnych oraz wśród reprezentantów regionów i środowisk zasiadających w parlamencie.

Mając na uwadze niepodważalny dorobek szkoleniowy naszego środowiska oraz przyszłość kształcenia zawodowego, gorąco zachęcamy Państwa do współudziału w/w przedsięwzięciach.